فیسبوک و اینستاگرام چطور کار می کنند

فیسبوک و اینستاگرام چطور کار می کنند.

شبکه های اجتماعی اینستاگرام و فیسبوک را حالا دیگر همه افرادی که با اینترنت سروکار دارند می‌شناسند و حتی اگر عضو هم نباشند دست‌کم بانام آن آشنا هستند. اینستاگرام یک شبکه اجتماعی اشتراک‌گذاری عکس و فیلم است و توسط کوین سیستروم ( Kevin Systrom ) و مایک کریگر ( Mike Krieger ) در سال ۲۰۱۰ برای سیستم‌عامل ios ساخته شد و  نسخه اندروید آن دو سال بعد در آپریل ۲۰۱۲ عرضه شد.

در سال ۲۰۱۲ فیسبوک این سرویس را به قیمت یک میلیارد دلار خریداری کرد. در مارس ۲۰۱۲ روزنامه وال استریت گزارش داد که اینستاگرام سرمایه‌گذار جدیدی جذب کرده که ارزش آن را به ۵۰۰ میلیون دلار رسانده است. در همان ماه فیسبوک اینستاگرام را به مبلغ یک میلیارد دلار خریداری کرد و برنامه آن مدیریت مستقل اینستاگرام بود. فیس‌بوک با بیش از 900 میلیون کاربر بعد از گوگل دومین سایت پرترافیک دنیا است. این سایت در فوریه 2004 از سوی مارک زوکربرگ که دانشجوی دانشگاه هاروارد بود تنها با یک سرور کار خود را شروع کرد، اما امروز در جای جای آمریکا Data Center (مرکز داده) دارد.

در هر یک از دیتاسنترها و مراکز داده facebook و instagram هزاران سرور قرار دارد و از طریق روش‌های مختلفی همچون فیبرهای نوری به یکدیگر متصل می‌شوند. هر بار که شما فیلم، عکس یا هر اطلاعات دیگری را در اینستاگرام یا فیس‌بوک قرار می‌دهید، سرورهای قرارگرفته شده در مراکز داده و دیتاسنترهای شرکت فیسبوک، آن را در خود ذخیره می‌کنند و با هر بار درخواست به دوستان و فالورهای شما نشان می‌دهند. زیرساخت‌های اینستاگرام که درواقع متعلق به شرکت فیسبوک است بسیار پیشرفته و گسترده است که در این مطلب بیشتر به جزییات آن می‌پردازیم.

وسعت زیرساخت‌ها

به‌تازگی آماری از اینستاگرام منتشرشده که جزییاتی از کاربران این شبکه اجتماعی را در اختیارمان قرار می‌دهد. آمارها نشان می‌دهد امروز تعداد کاربران فعال در یک ماه در اینستاگرام به 1 میلیارد کاربر می‌رسد. این کاربران فعال روزانه به 500 میلیون می‌رسد. به نظر می‌رسد شبکه اجتماعی اینستاگرام مانند سال قبل حدود ۲۰۰ میلیون کاربر جدید داشته است.

به این ترتیب اینستاگرام اکنون چهارمین اپلیکیشن تحت نظرفیسبوک است که تعداد کاربران آن از یک میلیارد نفر فراتر می‌رود. علاوه بر اینستاگرام اپلیکیشن «فیسبوک»، «فیسبوک مسنجر» و «واتس اپ» نیز بیش از یک میلیارد کاربر دارند. حالا همه‌ی این‌ها را جمع کنید با تعداد کاربران سایت فیسبوک.

خود سایت فیسبوک نیز در ماه بیش از یک تریلیون بار بازدید می‌شود. این یعنی حدود 9 درصد ترافیک اینترنت در اختیار فیس‌بوک است. کاربران روزانه 300 میلیون عکس جدید در فیس‌بوک قرار می‌دهند. درنتیجه این سایت نیاز به فضای بسیار زیادی برای ذخیره اطلاعات دارد. این میزان کاربر چه مقدار عظیمی داده تولید می‌کنند، داده‌هایی که نیاز به ذخیره‌سازی فراتر از چند دیتاسنتر بزرگ دارد. علاوه بر این، فیس‌بوک باید به یک‌میلیون وب‌سایت و 550 هزار نرم‌افزار سرویس ارائه دهد. وب‌سایت‌ها و نرم‌افزارهای گوناگونی هستند که از اطلاعات فیس‌بوک استفاده می‌کنند یا اطلاعات در آن قرار می‌دهند.

اما فیس‌بوک برای پاسخگویی به همه‌ی نیازهای کاربران اینستاگرام و اپلیکیشن های دیگر خود، در حال حاضر دو دیتاسنتر یا مرکز داده بسیار بزرگ در اختیار دارد و دو مرکز دیگر هم در دست ساخت است. این شرکت به خاطر پیاده‌سازی طرح‌های اختصاصی خود در نوع قرارگیری سرورها و جزییات مربوط به دیتاسنترهای خود، موفق شده که از سال 2011 میلادی تاکنون در حدود 2 میلیارد دلار را در هزینه‌هایش صرفه‌جویی کند. مدیریت این تعداد از کاربران کار بسیار پیچیده‌ای است. فیسبوک برای مدیریت این حجم از اطلاعات برای هر یک‌میلیون کاربر یک تیم مدیریتی در نظر گرفته است. همچنین فیس‌بوک حداقل 9 دیتاسنتر در آمریکا اجاره کرده است. یکی از بزرگ‌ترین دیتاسنترهای فیسبوک در سوئد قرار دارد.

 تمام این سرورها باید هم‌زمان یک سرویس را ارائه دهند تا شما بتوانید یک صفحه را ببینید. برای باز شدن صفحه اول کاربران، فیس‌بوک نیاز دارد به صدها سرور متصل شده و ده‌ها هزار داده را از سرورهای مختلف پردازش کند و نتیجه را در کمتر از یک ثانیه به شما نمایش دهد. فیس‌بوک درگذشته از مدل فروش عمده (Wholesale) استفاده می‌کرد. فروش عمده به این شکل است که کمپانی‌ها یک ساختمان را می‌سازند، برای آن کف کاذب طراحی می‌کنند، زیرساخت‌های برقی و تهویه آن را می‌سازند و درنهایت آن را یکجا اجاره می‌دهند. در این مدل شرکت‌ها می‌توانند این فضا را برای 5 ماه اجاره کنند. همین موضوع باعث شد تا فیس‌بوک با شتاب زیادی وسعت پیدا کند.

مراکز داده اینستاگرام و فیسبوک

در ژانویه 2010 فیس‌بوک اعلام کرد که برنامه دارد اولین مرکز داده خود را در اورگان بسازد. این امر نیاز به تجهیزات و سرمایه‌گذاری زیادی داشت، اما باعث می‌شد تا فیس‌بوک سرورهای قوی‌تر و سیستم تهویه بهتری را به دلخواه خود انتخاب کند. این شبکه اجتماعی مرکز داده خود در کارولینای شمالی را سال 2010 و در سوئد را سال 2011 رونمایی کرده است. در سال 2011 فیس‌بوک اولین دیتاسنتر خود را در خارج از آمریکا در شهر Lulea در 100 کیلومتری جنوب منطقه قطب شمال و نزدیک چندین کارخانه تولید برق‌آبی بنا کرد و در مساحت 28 هزار مترمربع در سال 2013 وارد فاز اجرایی کرد. در سال 2016 نیز فیس‌بوک دومین دیتاسنتر خود را در منطقه افتتاح کرد.

فیس‌بوک در حال حاضر 6 مرکز داده اجاره‌ای در نقاط مختلف دارد. از جمله این مراکز می‌توان به سیلیکون ولی، سانتاکلارا، سن‌خوزه و حداقل یکی در سانفرانسیسکو اشاره کرد. همچنین این کمپانی سه مرکز داده Wholesale در ویرجینیا دارد که مراکز سانتاکلارا و ویرجینیا از مراکز اصلی هستند. اگر این رشد سریع فیس‌بوک ادامه پیدا کند به شبکه‌های بزرگ‌تری نیاز خواهد داشت و دیتاسنترهای موردنیاز را، خودش خواهد ساخت، اتفاقی که در ابر کارخانه‌هایی مانند مایکروسافت، گوگل و یاهو می‌افتد.

محل سرورها اینستاگرام و فیسبوک

هم‌زمان با توسعه فیس‌بوک، دیتاسنتر آن‌هم بزرگ‌تر می‌شوند. مرکز داده واقع در اورگان فضایی به مساحت 657/13 مترمربع دارد. پس از بزرگ‌تر شدن فیس‌بوک آن‌ها تصمیم گرفتند این پروژه را گسترش دهند. در فاز دوم آن‌ها 864/14 مترمربع دیگر به آن اضافه کردند. درمجموع این پروژه فضایی به مساحت 521/28 مترمربع را به خود اختصاص داد. دیتاسنتر کارولینای شمالی نیز تقریباً به همین اندازه وسعت دارد. در مراکز داده اجاره‌ای فیس‌بوک معمولاً بین 25/2 مگاوات تا 6 مگاوات در ماه برق مصرف می‌کند. همچنین مساحت دیتاسنترهای اجاره‌ای بین یک هزارتا 250/3 مترمربع است. ازآنجاکه برق مهم‌ترین نیاز این مراکز داده است، اکثر شرکت‌ها از تأمین برق به‌عنوان یک معیار مهم برای اجاره بیشتر گرفتن استفاده می‌کنند.

همچنین  فیسبوک از برنامه جدید این شرکت برای احداث اولین دیتاسنتر خود در قاره آسیا خبر داد. گفته می‌شود این دیتاسنتر حدود 1.02 میلیارد دلار هزینه دارد و محل احداث آن‌هم غرب کشور سنگاپور تعیین‌شده است. زیرساخت قوی، دسترسی آسان به فیبر، نیروی کار محلی بااستعداد و ماهر در بخش آی تی، بخشی از دلایلی است که فیس‌بوک سنگاپور را برگزیده است. امروزه بیش از 2.5 میلیارد نفر به اینترنت دسترسی دارند و هرکدام از آن‌ها بیش 30 درصد از زمان خود را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند و هرروز صدها میلیون عکس را در پروفایل خود آپلود می‌کنند.

تأمین برق و دمای مناسب

فیسبوک برای روشن ماندن به 30 مگاوات برق احتیاج دارد. پس هرگز نباید این برق قطع شود برای همین فیسبوک چندین ژنراتور غول‌پیکر را به‌عنوان بک‌آپ دارد که در صورت لزوم از آن‌ها استفاده کند. هرکدام از ژنراتورها می‌تواند 3 مگاوات برق تولید کند که فیسبوک 13 از این ژنراتورها را دارد.  اگر این سرورها به‌سرعت خنک نشوند حتماً آتش می‌گیرند. فیسبوک به فضایی بیشتر از یک‌صد مترمربع برای خنک کردن سرورها احتیاج دارد. تهویه‌های این اتاق سرور هوای خنک را به داخل می‌کشند، تصفیه و با هوای گرم ترکیب می‌کنند تا هوای متعادل به دست بیاید. هوای گرم تولیدشده توسط سرورها از پشت ساختمان توسط چندین فن با فشار به بیرون پرتاب می‌شوند.