کابل کشی ساخت یافته یا Cabling Structured : 

کابل کشی ساخت یافته یعنی پیروی از یک سری استانداردها ، که این استانداردها مشتمل بر پریزها ( Outlet) کانکتورها ، کابلها  مسی و یا فیبر نوری ، اتصاالت و تجهیزات اتصال (Panels Patch)و سایر تجهیزات مورد نیاز جهت اجرای کابل کشی می باشند ، همچنین فرآیندهای طراحی، نصب، تست و تضمین عملکرد سیستم را مشخص می کند. در نگرش اولیه به هزینه های کابل کشی ساخت یافته در مقایسه با کابل کشی سنتی، آنرا افزون تر می یابیم، ولی با توجه به طول عمر کابل کشی ساخت یافته می توان آنرا بعنوان یک سرمایه گذاری دراز مدت قلمداد نمود. همچنین در کابل کشی به شیوه سنتی، تغییرات، جابجائی و کاربردهای جدید، مستلزم وقفه در روند اجرایی شبکه تا پایان اعمال تغییرات می گردد، که این وقفه در سازمانها و شبکه های بزرگ بعضا زیانهای مالی سنگینی را بدنبال داشته و هزینه های غیر مستقیم بسیار بیشتری را نسبت به هزینه های اولیه کابل کشی ساخت یافته بوجود می آورد. عمده ترین اهداف و دالیل نیاز به یک سیستم کابل کشی ساخت یافته :

1 -رعایت استانداردهای مناسب در نصب و اجرا هدف اصلی استفاده از طراحی ساخت یافته می باشد.

2 -استانداردهای کابل کشی LAN همه چیز را پوشش می دهد از عملکرد فنی و تکنیکی گرفته تا رعایت مسائل ایمنی.

3 -با این نگرش نحوه طراحی و اجرا به گونه ای انجام می شود که وسیع ترین انواع برنامه های فعلی و آینده را در بر داشته باشد.

4 -عدم اجرای صحیح کابل کشی و یا استفاده از تجهیزات نامناسب منشا درصد زیادی از مشکالت هر شبکه است هر چند هزینه های این بخش سهم ناچیزی از هزینه های شبکه را به خود اختصاص می دهد.

5 -تعویض یا ارتقای کابل کشی درون ساختمان به راحتی امکان پذیر نیست و کابل کشی یک سرمایه گذاری طوالنی مدت به حساب می آید که باید بتواند به چندین نسل از سخت افزار و نرم افزار سرویس دهد.

6 -در کابل کشی ساخت یافته جابجایی ، اضافه کردن و تغییرات در شبکه به راحتی امکان پذیر بوده و این برای سازمان هایی با جا بجایی زیاد ، بسیار با اهمیت است.

7 -با رعایت این سیستم کابل کشی شرایط عیب یابی ، تعمیر و نگهداری و توسعه شبکه بسیار سریعتر و راحتر خواهد شد و مدیریت آن مؤثرتر خواهد بود

برخی از نکات مهم در کابل کشی ساخت یافته :

1 -به جای اتصال مستقیم حتما از Outlet یا پریز شبکه استفاده شود

2 -تعدادی Outlet یا پریز بصورت رزرو و بیش از نیاز فعلی نصب شود 3 -از داکت یا ترانک جهت انتقال و مدیریت کابل ها استفاده شود.

4 -کابل کشی طبق استاندارد کابل کشی ساخت یافته انجام شود و نه بصورت سلیقه ای ، همچنین در کابل کشی از کابل و تجهیزات مناسب و با کیفیت استفاده شود.

5 -باید بگونه برنامه ریزی کرد که ارتقاء در آینده با هزینه های کم براحتی امکان پذیر باشد.

6 -همواره به تکنولوژی هایی که در آینده نزدیک ممکن است جایگزین شود دقت شود بعنوان مثال ممکن است استفاده از اترنت 1000BaseT در حال حاضر ضروری نباشد ولی دلیل بر این نیست که مثال 5 سال آینده شرایط اینگونه باشد.

7 -اگر محدودیت مالی زیادی وجود ندارد و در حال حاضر به سیستم شبکه کابل کشی 100BaseT نیاز می باشد بهتر است از یک سیستم کابل کشی با قابلیت پشتیبانی از تکنولوژی Mbs 1000 استفاده شود.

8 -مستند سازی (Documentation) اقدامات انجام شده حتما انجام شود. شامل : نقشه ها و جداول

9 -در قسمت هایی که کابل برق ، تلفن و شبکه در کنار هم قرار میگیرند از داکتهای مخصوص استفاده شود و رعایت فاصله های مجاز ضروری می باشد.

10-از Rack( رک) جهت محافظت سوئیچ ها ، پچ پنل ها و یا سایر تجهیزات شبکه استفاده شود

11 -توسط برچسب های مخصوص ، کابل ها و پریزها شماره گذاری شوند.

12 -سوکت کابل ها به خوبی پانچ شده باشند و روکش کابل درون سوکت قرار گرفته باشد و همچنین اتصال کابل ها به پریزها و یا پچ پنل ها نیز بصورت صحیح انجام شود.

13-انتخاب Category مورد نیاز شبکه و استفاده از اتصال دهنده ها و سوکت های متناسب با آن و همچنین رعایت طول کابل ها در فواصل مجاز مطابق با نوع کابلی که مورد استفاده قرار گرفته شده است.

بخش های مختلف یک شبکه ساختار یافته در شکل مشخص شده است :

اتاق ارتباطات مرکز سیم کشی هر ناحیه کاری یا Area Work می باشد و باید در قسمت مناسبی از هر طبقه و یا هر بخش از ساختمان قرار گرفته شود. در حالت ایده آل به جهت به حداقل رساندن طول کابل ها ، اتاق ارتباطات (TR) ها به طور مستقیم در باال و پایین یکدیگر اجرا می شوند ، در یک ناحیه کاری بزرگتر ممکن است به بیش از یک TR نیاز باشد. اتاق ارتباطات می تواند شامل اجزایی مانند : پچ پنل ، سوئیچ و یا هاب باشد. و در آن کابل های شبکه ممکن است به یک سوکت و یا پچ پنل و یا سوئیچ ختم شود.

به دلیل سرعت بسیار زیاد و همچنین انتقال همزمان چندین نوع اطالعات و نیز امکان استفاده جهت فاصله های طوالنی ، گاهی اوقات برای سیم کشی بین TRها از کابل فیبر نوری استفاده میشود و در صورت استفاده از کابل های مسی الزم است از Category ای استفاده شود که قابلیت انتقال سرعت های باال را داشته باشد. بطور مثال برای سرعت های 11 گیگا بیت بر ثانیه و باالتر استفاده از کابل مسی امکان پذیر نمی باشد. و الزم است از کابل فیبر نوری استفاده شود. کابل های کشی بین TR ها را اصطالحا کابل کشی ستون فقرات و یا Wiring Backbone می نامند. به کابل کشی در یک ناحیه کاری اصطالحا کابل کشی افقی و یا Wiring Horizontal گفته میشود. شکل زیر اجزاء بکار رفته در سیستم کابل کشی ساخت یافته را نشان میدهد :

استانداردهای متعددی در زمینه کابل کشی ساخت یافته وجود دارد و این استاندارد ها به مرور به هم نزدیکتر شده اند. در حال حاضر استاندارد EIA/TIA/ANSI رایجترین و محبوبترین این استاندارد ها می باشد. که به اختصار EIA/TIA نامیده میشود ، استاندارد EIA/TIA ، استاندارد آمریکای شمالی می باشد. استاندارد رایج دیگر 11801 IEC/ISO بوده که استاندارد کشورهای اروپایی می باشد

بررسی استاندارد EIA/TIA: آخرین Revision این استاندارد C-568-EIA/TIA می باشد این استاندارد حداقل نیازهای یک سیستم کابل کشی ، توصیف توپولوژی الزم ، حداقل و حداکثر طول کابل ها ، سطح کارآیی رسانه ها و کارآیی تجهیزات مرتبط با کابل کشی ، نوع کانکتورها و ترتیب اتصال پین ها را تعریف کرده است بر اساس استاندارد سیم کشی ساخت یافته EIA/TIA کل سیستم کابل کشی را می توان به واحد های کابل کشی ساده تقسیم کرد و در صورت نیاز این واحد های کابل کشی میتواند در ساختارهای بزرگتر تکرار شود ، و این ساختار به هم پیوسته جهت تولید سیستم کابل کشی کلی مورد استفاده قرار میگیرد.

استاندارد 568 TIA/EIA تصریح داشته که سیستم کابل کشی ساخت یافته باید از زیر سیستم های ذیل تشکیل شده باشد :

1 -زیر سیستم ناحیه کاری (Area Work)

این زیر سیستم در بر گیرنده آن بخش از کابل ها و کانکتورهاست که اتصال نهایی بین ایستگاه های کاری و پریز ها و سوکتهای دیواری را بر قرار می کند

. 2 -زیر سیستم کابل کشی افقی (Wiring Horizontal)

این زیر سیستم اتصال پریزها و سوکتهای دیواری را به رکهای ارتباطاتی برقرار می سازد

3 -زیر سیستم اتاق تجهیزات ( Room Telecommunication یا Room Equipment) اتاق تجهیزات مکانی است متمرکز جهت استقرار تجهیزات شبکه و مخابراتی  اقدامات امنیتی و حراستی در مورد این اتاق به عمل آید.  درجه حرارت بین 18 تا 24 درجه باشد. رطوبت در محدوده 30 تا 55 درصد باشد. برای حفاظت در مقابل گرد و غبار از فیلترهای هوا استفاده شود.  حداقل ارتفاع سقف 8/2 متر باشد و ابعاد درب ورودی و فضای اتاق نیز مناسب باشد.  سیستمهای اطفای حریق و نصب هشدار دهنده های دود در این اتاق الزامی است.  در مجاورت اتاق تجهیزات نباید موتور خانه ، لوله های آب ، کابلهای برق ، آسانسور و نظایر آن قرار داشته باشد.

4 -زیر سیستم اتاقک و یا رکهای ارتباطاتی ، کمدهای سیم (Closet Telecommunication و یا Closet Wiring) مکان فیزیکی و متمرکز در طبقات و یا بخشهای مختلف یک ساختمان است که در آنجا کابل ها و انشعابات گرفته شده از ستون فقرات شبکه به تجهیزات الزم جهت ارتباط مانند : پچ پنل، سوئیچ ، روتر یا نظایر آن متصل می شوند.

5 -زیر سیستم کابل کشی ستون فقرات (Wiring Backbone) که به آن کابل کشی عمودی نیز گفته میشود و اتصال بین اتاق تجهیزات ، کمدهای سیم و زیر سیستم ورودی ساختمان را بر قرار می کند.

6 -زیر سیستم ورودی ساختمان (Entrance Building) یک فضای فیزیکی مثل اتاق که در بر گیرنده آن دسته از تجهیزاتی است که خطوط ارتباطی آنها از دنیای خارج به ساختمان وارد می شوند به عنوان مثال خطوط WAN ، خطوط ماهواره ای و یا خطوط ارتباطی دیگر ساختمانها.